Yazılımıyla kan bankası alanında devlerle yarışıyor
ERDAL ÇELİKEL - Sağlık sektöründe kritik öneme sahip kan bankacılığı ile ilgili 15 yıl önce yazılım geliştirme çalışmaları başlatan Ankaralı bir firma, Türk Kızılayı ile yaptığı iş birliğinin de...
ANKARA (AA) - ERDAL ÇELİKEL - Sağlık sektöründe kritik öneme sahip kan bankacılığı ile ilgili 15 yıl önce yazılım geliştirme çalışmaları başlatan Ankaralı bir firma, Türk Kızılayı ile yaptığı iş birliğinin de katkısıyla dünyanın dev firmaları ile yarışır hale geldi.
Kan ihtiyacı, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de pek çok hasta açısından kritik önemini korurken, özellikle kanın güvenilir olması ve kanın bileşenlerinden olan plazmadan başta kanser ilaçları olmak üzere hayati ilaçların elde edilmesi kan alanında yapılan çalışmaların değerini giderek artırdı.
Sosyal sorumluluk bilincinin yükselmesiyle kan bağışlayanların sayısının zamanla artış göstermesi de bağışlanan kanın izlenmesi ve ilgili verilerin kayıt altında tutulması zorunluluğunu beraberinde getirdi.
Güvenli kan süreçlerine ilişkin uluslararası standartların bir ülkenin sağlık hizmeti standardını yükseltmesinin önemini göz önünde bulunduran Ankaralı bir firma 15 yıl önce çalışmalarına başladığı yazılım sayesinde ile Türkiye'nin kan bankacılığı alanında önemli noktalara gelmesine katkı sağladı.
- 8 metrekarelik odadan devler arenasına
Hacettepe Teknokenti'nde çalışmalarını sürdüren firmanın Genel Müdürü Dr. Şükrü Çetinkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projeye başlarken başarı öyküsünden çok insanlar için umut öyküsü hayal ettiklerini belirterek, TÜBİTAK, Sağlık Bakanlığı, Türk Kızılayı, üniversiteler, teknokentler, sanayii sektörü ve halkın projede güç birliği yaptıklarına dikkati çekti.
Projeye TÜBİTAK'ın desteğiyle ODTÜ-KOSGEB Teknoloji Geliştirme Merkezi'ndeki 8 metrekarelik bir ofiste başladıklarını anlatan Çetinkaya, daha sonra AB Komisyonunun kan bankacılığı yazılımı alanında bilgi vermek üzere dünyadaki pek çok ülkenin Sağlık Bakanlığı yetkililerinin katıldığı toplantıya davet edilen 4 firma arasına girdiklerini kaydetti.
Davet edilen diğer 3 firmanın yıllık cirolarının 1 milyar doların üzerinde olduğunu vurgulayan Çetinkaya, "Dolayısıyla biz, önce ODTÜ-KOSGEB'deki 8 metrekarelik bir yerde kurulup daha sonra ODTÜ, Hacettepe ve Boğaziçi teknokentlerinde konuyla ilgili birçok araştırmacı ve uzmanla çalıştık. Böylece kan bankacılığı alanında tüm dünyayla yarışacak nitelikte insanlar yetiştirdik ve bugünkü konumumuza geldik" dedi.
- "Türkiye en kaliteli kana sahip ülkeler arasında"
Özellikle Türk Kızılayı ile yapılan iş birliği sonucunda Türkiye'nin kan bankacılığı alanında tüm dünyanın izlediği ve örnek gösterdiği ülkeler arasına girdiğini ifade eden Çetinkaya, bu başarının devam etmesi için Sağlık Bakanlığı, hastaneler ve TÜBİTAK'ın desteklerinin sürdürülmesi gerektiğini söyledi.
Yazılımı, daha önce Türkiye'ye teklif edilen küresel piyasadaki fiyatların çok altında geliştirdiklerini anlatan Çetinkaya, "Şunu gururla söyleyebiliriz ki böyle bir kan bankacılığı altyapısı ile Sağlık Bakanlığı ve Türk Kızılayının çalışmaları dünya çapında vitrine çıkacak bir noktaya geldi. Geliştirdiğimiz yazılımın uygulanmasıyla şu anda dünyada kendi halkına kaliteli kan sunan ülkeler arasında ilk sıralarda yer alıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
- "Kanın maliyeti düştü, kalitesi arttı"
Kanın bileşenlerinden olan plazmadan bazı hastalıklarda tek ilaç olarak kullanılabilen 25 civarında ürün elde edilebildiğine dikkati çeken Çetinkaya, şu ifadeleri kullandı:
"Ülkemizde kan uzun bir dönem tam kan olarak kullanıldı. Özellikle kanın toplanması, işlenmesi, saklanması, dağıtılması ve kullanılması süreçlerinin takip edilebilmesine olanak tanıyan IT altyapısının hayata geçmesi ile kan hayati bir ilaç olmasının yanında önemli bir ekonomik değer haline geldi. Eskiden mevcut donör sayısının ne olduğunu bilmiyorduk. Donörün özelliklerinin ne olduğu, hastalık geçmişleri, toplanan kanların hangi ortamlarda ve torbalarda nasıl saklandığı ve işlendiği, transfer koşulları ile kim için kullanıldığı kayıtlı değildi. Bu altyapının kurulmasıyla toplanan kanların çeşitli merkezler arasında radikal kararlar alınarak değerlendirilmesi mümkün oldu. Çok daha önemlisi, eskiden kanın maliyeti şimdiki maliyetinin çok çok üstündeydi. Kanın kalitesi de Türkiye'nin her yerinde aynı derecede iyi olamıyordu. Bu altyapı sayesinde kanın maliyeti düşerken, kalitesi arttı."
Türk Kızılayının ülkedeki kan tedarikinin çekirdek yapısı olduğunu vurgulayan Çetinkaya, projeye ilk başladıklarında kan bağışı sayısının 300-350 bin civarında olduğunu, bugün ise Türk Kızılayının yıllık 1 milyon 850 bin bağış sayısına ulaştığını dile getirdi.
Şu anda Türkiye'nin kan bankacılığı konusunda çok geniş bir veri tabanına sahip bulunduğunu belirten Çetinkaya, "Türkiye, dünyada kan bankacılığının uygulama ve kalite standartlarını geliştirmeye aday bir ülke konumunda" değerlendirmesinde bulundu.
- "Türkiye, plazma fraksinasyon fabrikası kurma aşamasına geldi"
Kurdukları sistemle toplanan kanla ilgili bilgilerin geriye dönük olarak sorgulanabildiğini anlatan Çetinkaya, kanın geçmişi ile ilgili tüm süreçler bilindiğinde içindeki plazmanın hammadde olarak kullanıldığı başta kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar olmak üzere hayati önemdeki ilaçların üretilebileceğini vurguladı.
Türkiye'nin her yıl 445 milyon avro civarında, plazma kaynaklı ilaçlar ithal ettiğini belirten Çetinkaya, "Güvenli Kan Projesi kapsamında bugüne kadar Türk Kızılayı ile tüm kan merkezlerini entegre ederek kurulan IT altyapısı ve toplanan kan miktarının yeterli seviyelere ulaşmasıyla ülkemiz, plazma fraksinasyon fabrikası kurma aşamasına geldi" diye konuştu.
Kaynak: http://www.bugun.com.tr/son-dakika/yazilimiyla-kan-bankasi-alaninda-devlerle-1912978.html
31 Mart 2016 Perşembe
